قیلَ : فَمَا الدَّنِیَّةُ؟ قالَ : النَّظَرُ فِی الیَسیرِ ومَنعُ الحَقیرِ؛

پرسیدند : فرومایگى چیست؟ فرمود : «خُرده ‏بینى و دریغ کردن اندک».

قیلَ : فَمَا الشُّحُّ؟ قالَ : أن تَرى ما فی یَدَیکَ شَرَفاً وما أنفَقتَهُ تَلَفاً؛

پرسیدند : بخل چیست؟ فرمود : «آنچه را در دست خود ببینى [و نگهدارى] ، مایه شرف پندارى و آنچه را انفاق کنى ، از دست رفته بدانى.

قیلَ فَمَا الفَقرُ؟ قالَ : شَرَهُ النَّفسِ إلى کُلِّ شَیءِ؛

پرسیدند : نیازمندى چیست؟ فرمود : «آزمندى نفس به هر چیز».

ما تَشَاوَرَ قَومٌ إلاّ هُدُوا إلى رُشدِهِم؛

هیچ مردمى با هم مشورت نمى‏کنند ، مگر آن که به راه پیشرفتِ خویش‏رهنمون خواهند شد.

اَللَّومُ أن لاتَشکُرَ النِّعمَةَ؛

فرومایگى این است که سپاسِ نعمت نگزارى.

اَلقَریبُ مَن قَرَّبَتهُ ، المَوَدَّةُ وإن بَعُدَ نَسَبُهُ ، والبَعیدُ مَن باعَدَتهُ المَوَدَّةُ وإن قَرُبَ‏نَسَبُهُ؛

خویشاوند ، کسى است که دوستى ، او را به آدمى نزدیک ساخته ، گرچه
نژاد (و تبار) او دور باشد ؛ و بیگانه کسى است که از دیدگاه دوستى‏دور است ، هر چند تبار (و نژاد) او نزدیک باشد.

مَنِ اتَّکَلَ عَلى حُسنِ الاِختِیارِ مِنَ اللّه‏ِ لَهُ لَم یَتَمَنَّ أنَّهُ فی غَیرِ الحالِ الَّتِیاختارَهَا اللّه‏ُ لَهُ؛

هر که بر نیکْ‏گزینىِ خداوند پشتْ‏گرم باشد ، آرزو نمى‏کند در وضعى‏جز آن‏که خدا برایش اختیار فرموده ، قرار گیرد.

اَلخَیرُ الَّذی لاشَرَّ فیهِ : اَلشُّکرُ مَعَ النِّعمَةِ وَالصَّبرُ عَلَى النّازِلَةِ؛

خیرى که هرگز شرّى در آن نیست ، شکر بر نعمت و صبر بر ناگوارى‏هاست.

اَلعارُ أهوَنُ مِنَ النّارِ؛

ننگ ، آسان‏تر از دوزخ است.

ظاهرا مراد آن است که تحمّل ننگ عذابِ گذراى این جهانى آسان‏تر از تحمّل آتش پایدار دوزخ در آن جهان است .

سُئِلَ عَنِ المُرُوَّةِ؟ فقالَ : شُحُّ الرَّجُلِ عَلى دینِهِ وإصلاحُهُ مالَهُ وقیامُهُ بِالحُقوقِ؛

او را از مردانگى پرسیدند [که چیست] . فرمود : این‏که مرد دریغش آید بر دین خود [که چیزى از آن بکاهد] ، و اصلاح مال است [به نیامیختن حرام و پرداختن زکات] و بر پا داشتن حقوق (و فرایض).

اَلتَّقوى بابُ کُلِّ تَوبَةٍ ورَأسُ کُلِّ حِکمَةٍ وشَرَفُ کُلِّ عَمَلٍ؛

تقوا ، باب هر توبه و سرآمد هر حکمت ، و [مایه] شرافت هر کارى‏است .

إذا أضَرَّتِ النَّوافِلُ بِالفَریضَةِ فَارفَضوها؛

هرگاه مستحبّات به واجبات زیان رساند [و مانع انجام دادن فرایض شود] ، آنها را ترک کنید.

مَن تَذَکَّرَ بُعدَ السَّفَرِ اعتَدَّ؛

هرکه دورى راه سفر را به یاد آرد ، [با توشه گرفتن] آماده شود.

لایَغُشُّ العاقِلُ مَنِ استَنصَحَهُ؛

خردمند ، به کسى که از او راهنمایى مشفقانه بخواهد ، خیانت نکند.

إذا لَقِىَ أحَدُکُم أخاهُ فَلیُقَبِّل مَوضِعَ النُّورِ مِن جَبهَتِهِ؛

هرگاه یکى از شما با برادر خود دیدار کند ، باید محلّ نورخیز پیشانى او را ببوسد.