بسم الله الرحمن الرحیم
متن کتاب :
سالک گفت : به رسول توفیق گفتم : این نور و بهاء چیست ؟ گفت : سدره المنتهى است . آنگاه رسول گرامى (رسول توفیق ) این آیه را تلاوت کرد: ((و از ما نیست جز اینکه او را مقامى معین است )) (صافات / 164) ، ما از تعبیر آنچه دیدیم ، ساکت شدیم همان گونه که او ساکت شد تا آن کس را که مراد است مشاهده کند، چنان که تو مشاهده کردى ، سکوتى از روى حصر و ناتوانى که با او اشاره و رمز توانا نمى شد؛ او معدن شیواسخنى و حکمت بود، مجموعه کلام به او داده شد و بر این گفته رسول صلى الله علیه و آله و سلم چیزى نیفزود که : آن را از نور خدا پوشاند آنچه پوشاند، در همان حد ایستاده و پیش نرفت (سدره را به اجمال وصف کرد.....اذ یغشى السدره ما یغشى ، انجم / 16-13)
سپس رسول توفیق گفت : کسى نمى تواند سدره المنتهى را وصف کند، وقتى چنین باشد، چگونه کسى مى تواند که حقیقت آن را توصیف کند، شایسته آن است در همان حد بایستد که رسول اکرم صلى الله علیه و آله و سلم ایستاد و در بالا رفتن از سدره ، به رفرف ، جایى که ملا اشرف است ، بنگرد.
ناگهان ندایى از مقام برتر رسید: تو را با رفرف هاى بلند چه نسبتى هست ؟ میان تو و میان آنها کرسى گرامى فاصله است که هر امر با حکمتى به آن شناخته مى شود ((هر امر موافق حکمت جدا مى شود)) (دخان / 24) ، کرسى ، پیشگاه ادب براى دارندگان همت و طلب است ، و اصلان ، در آن فرومى آیند، و محجوبان در پایان به آن مى رسند.اى سالک ! آنچه در کرسى گفته مى شود بپذیر و به وصیت ساکنان آن تامل کن .
شرح سدره المنتهى
سالک بعد از طى طریق ، به مرحله سدره المنتهى مى رسد. سدره المنتهى عالى ترین مقام و موقعیت در بهشت است و این آخرین مرحله اى است که امکان دارد، یک شخص به آن رسیده و آن را درک کرده یا ببیند. این مقام در طبقه هفتم بهشت است و مختص رسول گرامى اسلام حضرت محمد صلى الله علیه و آله و سلم است . که ایشان در آنجا استقرار دارند. بزرگانى که خدا به آنان عنایت مى کند، قادر به مشاهده این مقام هستند. آیه 164 سوره مبارکه صافات به این مضمون دلالت دارد که آن مقام براى حضرت رسول دائمى و ابدى است .
ما از تعبیر آنچه ..... منظور محلى است که وارث دیده است . در عین آن که پیامبر را دیده است . گاهى نیز خداوند عنایت مى کند و بیننده نشان و آیتى آشکار از خداوند را ادراک مى کند. به همین جهت در دیدن آن انوار، مبهوت شده زیرا قادر به بیان آن حالت نبوده است . وارث درمى یابد که خداوند منان به پیامبر اکرم مجموعه سخن را آموزش داده و ایشان را با معنا و شیوایى کلام عنایت کرده و از این نعمت هم به وارث اعطا مى شود. و سپس آیه 13 تا 16 سوره شریفه النجم را تلاوت مى کند که در آن مى فرماید این افراد را با نور خود مى پوشاند.
نورى که از جانب خدا به بندگان مى رسد، به تمام آنها عنایت مى شود و عده اى قادر به جذب آن انوار هستند، اما اکثریت مردم آن را دفع و پراکنده مى سازند. به همین جهت در اطراف بزرگان و اهل ذکر و معنویت هاله اى از نور وجود دارد که به جهت بزرگى روح و افکار شایسته و اعمال نیک و نماز و قرآن بوجود مى آید. آیات و سور قرآن کریم ، خاصیت ویژه اى در این زمینه دارند. افراد متقى با پاک کردن وجود، قابلیت حفظ انوار را یافته ، آن را تقویت و تثبیت مى کنند.
تثبیت این انوار در اطراف بدن فواید زیادى دارد، از جمله در درمان بیماران ، آرام کردن مردم ، سیردادن و سیرکردن ، ارتباط با ارواح بزرگوار، و بسیارى از امور دیگر را با کمک آن نورها انجام مى دهند. اگر این افراد صاحب حرفه هایى چون پزشکى ، آموزگارى ، هنر و غیره باشند، در اثر انوار فوق ، اقدامات آنان به شکل غیر عادى ، مؤ ثر و خارق العاده مى شود و کارشان به معجزه شباهت مى یابد.
سپس رسول توفیق ..... کسى نمى تواند سدره المنتهى را وصف کند. زیرا که هیچ کس قادر به درک حقیقت آن نیست . بنابراین اگر کسى به آن مقام رسید شایسته است که در پله اى پایین تر از رسول صلى الله علیه و آله و سلم بایستد. رفرف ، معنى متعددى در جهان مادى و هم در جهان معنوى دارد. یک معناى آن حالتى است معنوى که وجود مبارک و گرامى حضرت رسول داشته و اگر ایشان در زمان حیات به آنحال ادامه مى دادند، تبدیل به نور معنوى مى شدند که دیگر مردم عادى امکان دیدن آن حضرت را نداشته و ایشان در نظر مردم دیده نمى شدند.
به تعبیر دیگر رفرف در جهان مادى مانند نوعى در جازدن است ، تا حرکت یکباره به سوى جلو و عالم معنا صورت نگیرد و پیامبر صلى الله علیه و آله و سلم براى آن که در ایام حیات مبارک خویش بتواند در انجام ماءموریت خود براى مردم جهان موفق باشد، در این حالت قرار داشته است . تعبیر دیگر رفرف قرار داشتن میان جهان و عالم معناست . معناى آخر مقام والایى است که در بهشت است و بزرگان دین در آن مقام و بالا قرار دارند. که بالاترین آنها به حضرت محمد صلى الله علیه و آله و سلم اختصاص ابدى دارد.
سپس ندایى مى رسد که مى پرسد، تو چه رابطه اى با این رفرف هاى بلند دارى ؟ زیرا که میان تو و پیامبر عظیم الشاءن تفاوت زیادى است ، کرسى به معناى علم و معرفت آن بزرگوار است که حبیب خداوند دو عالم مى باشد. علم و معرفت از سوى خداوند به افراد خاص اعطا شده و افراد عادى نمى توانند به این مقام برسند، حتى اگر یک انسان عادى خود را تربیت کند به سختى مى تواند به این مقام برسد. به فرض اگر به چنین حالتى برسد، ممکن است در خلال سلوک ذوب شود و تحمل نیاورد. البته برخى از افراد چون واصلان که تلاش زیادى براى رسیدن به خدا مى کنند، با اذن و عنایت حضرت حق ، سهمى از این نعمت خواهند داشت . حتى ممکن است عده اى از انسان ها که کارهاى شایسته هم در جهان مادى انجام مى دهند و غالبا حالت افتاده و درویشى دارند و خود را در خفا و خلوت تربیت مى کنند، چون واصلان در نهایت به آن هدف برسند. اما همه در مرتبه اى پایین تر از رفرف حضرت رسول صلى الله علیه و آله و سلم خواهند بود.